ULLA



 Ullahammaren 1882

Startside
Presentasjon
Diktsamling
Stadnamn
Fiskebåtar
Ullahammar
Ulla-garden
Ulla-nausta
Vålen
Ulla fyr
Ulla skule
Kulturliv
Næringsliv
Samferdsel
Losar på Ulla
Dialekt


 









Fyrvaktarar

Malme
Rønnestad
Torgersen
Godø
Strømmen
Folkestad
Hammer-Olsen
Rønning
Kvaløy
Krøvel
Austnes
Kjerstad

Olav Hammer-Olsen (f. 1909 d. 1992)
fyrvaktar frå 26. april 1946 til 27. juli 1950


Ved hjelp av Kjell Viken og Oddmund Fløtre i Dalsfjorden kom eg i kontakt med Julie Hammer-Olsen som var gift med fyrmeister Olav Hammer-Olsen.  All dokumentasjon om den delen av historia om Ulla fyr har eg fått i telefonsamtale med henne i 2006.  Ho var då 88 år gammal.  Julie Hammer Olsen budde då i Haugesund og var i god form men litt dårleg syn.




Her ser vi Olav Hammer-Olsen saman med schæferhunden sin
Foto utlånt av Julie Hammer-Olsen


Julie er nordfrå, fødd i Namdal i 1918, men foreldra var frå Troms.  Ektemannen Olav Hammer-Olsen var frå Berlevåg.  Han var fødd i 1909 og døydde i desember 1992.  Far hans var også fyrvaktar, mellom anna på Alnes fyr på Godøya.  Han heitte Ragnvald Olsen.  Olav Hammer-Olsen var midlertidig fyrvaktar på Ulla fyr i fire år frå1946 til 1950.  Den eldste dottera, Tove, gjekk på skule på Ulla første skuleåret med Ingeborg Myskja som lærar.  Då ho skulle byrje på skulen, vurderte dei å leige seg hus på Ulla slik at det skulle bli lettare for dei, men det vart ikkje noko av.  Andre dottera deira, Vigdis, vart fødd i 1949 medan dei var på Ulla fyr.  Det vil seie at Julie reiste til Ålesund for å føde, og fødselen skjedde på Ålesund sjukehus.  Det tredje barnet var ein gut som heiter Roy.  Han vart fødd etter at dei reiste frå Ulla fyr.

Saman med ektemannen Olav Hammer-Olsen budde Julie på fyrstasjonar i 26 år på Møre.  Dei kom først til Erkna fyr i Giske kommune der Olav var reserveassistent.  Så hadde han teneste ved Hauggjegla fyr utanfor Veidholmen på Smøla og Flatflæsa fyr før dei kom attende til Erkna fyr i 1941. Eldste dottera, Tove, vart fødd på sjukehuset i Ålesund i mai 1942 medan dei var i teneste på Erkna.  Så gjekk vegen til Ulla fyr i 1946 der dei var til 1950. 

Etter bombinga av Ulla fyr den 24. oktober 1944, brann fyrtårnet ned til grunnen.  Men bustadhuset, uthuset, fjøsen og naustet stod att. Det vart sett opp ei midlertidig gasslykt, såkalla Aga-lanterne, der det nedbrende fyrtårnet hadde stått.  Det var ikkje så veldig mykje arbeid for Olav å sjå til at lykta var i funksjon, så han hadde god tid til andre ting.  Han var svært glad i å lese bøker.  Som andre fyrvaktarar på Ulla fyr, hadde han lakserett.  Han stelte laksenøtene og selde laks som han hadde tilleggsinntekt av.  I naustet hadde han ein robåt.  Det var ei renne frå naustet og ut i sjøen slik at han kunne dra opp båten med ein vinsj som stod øvst oppe i naustet.
 



Dette er eit eineståande fotografi frå Kvernholmen frå tenestetida til Hammer-Olsen. 
Vi ser Julie og eldste dottera Tove saman med kua som dei hadde på holmen.  Foto utlånt av Julie Hammer-Olsen

I fjøsen hadde dei ei ku, men ikkje andre husdyr.  Julie og Olav samarbeidde med dyrestellet.  Kvart eit grasstrå på Kvernholmen vart slått for å få nok fôr til kua. Det gjekk ganske greit.  Utanfor fjøsen var det ein støypt kum der dei samla opp regnvatn frå taket.  På den måten hadde dei nok vatn til kua der nede ved fjøsen.  På same måten var det ein kum under bustadhuset der dei samla opp regnvatn.  Det var ei handpumpe oppe i kjøkenet så dei kunne pumpe opp vatn til vasking og matlaging.  Det var nok vatn til ei kvar tid, dei kunne ikkje hugse at dei var fri for vatn nokon gong.  På alle måtar var situasjonen mykje betre på Kvernholmen enn på Erkna.  På Erkna brukte dei torv til oppvarming, med det vart ikkje brukt på Ulla fyr.  For det første så var der tilgang på elektrisk kraft, og dessutan samla dei rakved som vart kutta opp og brukt som brensel i kjøken og stove.  Det var greit å bu i gamlehuset, med ei bitte lita stove og kjøken i første etasje med to soverom med skråtak i andre høgda.  Du veit, ein var ikkje så fordringsfulle i den tida.  Alt måtte fungere med ei småjente og ei nyfødd jente på Kvernholmen.




Når ein skulle til Ulla, var det vanleg å ta robåten og ro over Kvernholmsundet.  Men i fjøre sjø kunne ein gå tørrskodd over på steinane.  Det var ikkje like kjekt å kome seg over sundet i flo sjø, og når det var dårleg ver.  Då Tove gjekk på skulen på Ulla siste året dei var der, måtte ho kome seg over sundet to gonger kvar dag.  Innkjøp vart gjort hos handelsmannen, Gustav V. Ulla i Ullahammaren.  Den siste tida dei var på Kvernholmen, flytta dei inn i det nye bustadhuset slik at dei fekk høve til å rive det gamle bustadhuset og ta det med til Volda. 

Ikkje lenge etterpå fekk Olav Hammer-Olsen teneste ved Røværsholmen fyr ved Haugesund der familien vart buande i 40 år.





PÅ FLYTTEFOT


Far til Olav Hammer-Olsen,  Ragnvald Olsen, kjøpte det gamle bustadhuset på Ulla fyr og frakta det til Volda, der dei sette det opp att.  Grunnen til at dei flytta til Volda, var at Ragnvald hadde budd der tidlegare, og at han hadde ei dotter der. Då dei skulle flytte til Volda, fekk dei skyss av Kåre Ulla i motorbåten hans.  Fotografiet til venstre er nok ikkje frå den gongen dei flytta frå Ulla fyr, men det viser familien Hammer-Olsen på flyttefot frå eit anna fyr, kanskje då dei flytta frå Erkna til Ulla fyr. Olav Hammer-Olsen heilt til venstre.

Foto utlånt av Julie Hammer-Olsen


Gå til toppen