Fyrvaktarar
Petter A. Godø
fyrvaktar frå 21. august
1918 til 1. oktober 1932
Petter Andreas Peterson Godø var ekte
sunnmøring, fødd på Godøya i 1862. Faren heitte Peter Paulson
Godø og var frå Giskegjærde. Mora heitte Ingeborg Johanne
Rasmusdt. Godø frå Valderhaug. Petter hadde lang erfaring
som styrmann og fyrvaktar då han kom til Ulla fyr sommaren
1918. Han kom då frå teneste ved Åsvær fyr utanfor Dønna i
Nordland fylke.
PETTER
GODØ
PÅ
ÅSVÆR FYR
|
|
Her
ser vi Åsvær fyr slik det ser ut i dag. Til høgre
det karakteristiske støypejarnstårnet på ein kraftig
sokkel av mura stein med andre bygningar rundt. Til
venstre ser vi ruinane av det gamle fyret etter ein
kraftig storm i desember 1917. Då var Petter Godø
fyrvaktar på Åsvær. Han budde der saman med kone,
dotter og assistenten som heitte Ansgar Fredriksen.
Under den dramatiske stormnatta i 1917 skylde sjøen inn i
bustadhuset og tok med seg dattera til Godø. På veg
ned gjennom trappa fekk Ansgar Fredriksen tak i anklane
hennar, og han greidde å dra henne opp att og trygt inn i
huset. Denne redningsdåden skapte eit livslangt band
mellom Ansgar og familien Godø, og Ansgar var tru mot Godø
til han døydde i Ålesund.
|
Foto: Riksantikvaren
|
|
|
PÅ
ULLA
FYR,
KVERNHOLMEN
Nedanfor ser
vi eit sjeldan foto teke i stova på Kvernholmen om lag
1920. Frå venstre: Fru Ingeborg H. Godø, Petter A.
Godø, Ansgar Fredriksen og dottera til Godø. Sistnemnde
flytta seinare til Bergen og fekk seg arbeid hos ein
fotograf. Fru Ingeborg Godø var frå Vestnes og hadde
pikenamnet Remmem. Ho var fødd i 1861 og døydde i 1922 på
Kvernholmen av astma-anfall. Ho vart gravlagt på Vestnes.
Petter Godø var medlem av eit
Godtemplar-losje lag i Ålesund. Han skipa eit lag for
redningssaka på Ulla, og heldt somme år basar til inntekt for
Redningsselskapet NSSR.
Då Petter Godø var ferdig med si teneste som fyrvaktar på Ulla
fyr i 1932, flytta han saman med Ansgar Fredriksen til Ålesund.
Godø fekk plass på Sjømann Kvile, og Ansgar følgde trufast sin
"herre" til siste slutt, og hjelpte han og stelte for han til
han døydde i Ålesund.
Foto utlånt av Per Ulla
VENSKAP
Petter Godø var kjend for å vere
veldig humørsjuk. Iblant kunne han vere ein retteleg
grinebitar. Men i alle samanhengar stod Ansgar Fredriksen
ved hans side. Ansgar var ikkje assistent i den forstand
at han var i rang etter Godø, men han var meir som ein tenar,
nokon meinte at han var som ein slave. Men Ansgar var tru
mot "herren" sin. Ansgar Fredriksen hadde ein hund som
heitte Mimer. Mimer følgde Ansgar i eitt og alt.
Nedanfor ser vi eit foto der Ansgar ligg med Mimer framfor seg
. Bak til venstre ser vi Karl Svendsen og Olav Verpeide
eller "Laffen" som han vart kalla. Dei fire jentene er frå
venstre: Ingebjørg Verpeide, Kristi Verpeide (Kitta),
Karen Svendsen og Emma Verpeide. Foto om lag 1930.
Foto utlånt av Per Ulla
Petter Godø hadde eit nært forhold til Jubb-slekta. Han
var mykje saman med Filop Jubsen Ullahammer, eller Jubb-Filop
som han vart kalla. Nedanfor ser vi eit fotografi der
Petter Godø, til venstre, og Jubb-Filop, til høgre, sit i
døropninga på naustet på Kvernholmen og bøter garn. I
midten bak sit Ansgar Fredriksen saman med ei lita jente som
truleg er Tordis Ullahammer, dottera til Sevrin Ullahammer.
Foto utlånt av Per Ulla
Nedanfor ser vi eit spesielt
og merkeleg fotografi. Framme til venstre Filop Jubsen
Ullahammer (Jubb-Filop), til høgre Petter A. Godø, bak midt
mellom dei: Ansgar Fredriksen. Bak til venstre to
damer fint kledde i kjole, kåpe og hatt. Det ser ut som
dei klatrar ned ei skråning mellom store steinar.
Foto utlånt av Per Ulla
Petter Godø hadde også mykje omgang med Sevrin K.
Ullahammer, eller Jubb-Sevrin som han vart kalla, som var los på
Ulla. Jubb-Filop var onkel til Jubb-Sevrin. Sevrin
bygde seg hus på Håneset om lag 1922, og det hende ofte at
Petter tok færingen og reiste til Håneset på vitjing i
Hånes-kyrkja. Då sette Petter seg i bakskuten og Ansgar
tok årane. Nedanfor ser vi eit foto frå støa på
Kvernholmen der dei gjer seg klar til ein rotur. Petter
Godø med hatt til venstre, Ansgar Fredriksen med Mimer om bord i
båten saman med ei ukjend dame og tre ungar.
Foto
utlånt
av Per Ulla
GODØ SIN HOBBY
På ein utpost som eit fyr kan
det bli mange ledige stunder der det ikkje er noko å ta seg til,
mellom anna på grunn av dårleg ver. Då vart det til å
sitje inne og finne på noko. Mange fyrvaktarar var
nevenyttige folk som hadde hobbyar som treskjering, kunstmåling
eller som Petter Godø: Modellbåtbyggjar. Nedanfor
ser vi fotografi av ein modellbåt som Godø laga på
Kvernholmen. Til å vere modellbåt er den relativt stor, ca
1,40 meter lang. Båten er nok blitt ribba for mast og
segl, men Per Åkre har teke vare på det som er att. Det
var bestefar vår, Karl K. Åkre som fekk modellbåten i gåve frå
Petter Godø fordi han hadde hjelpt Godø så mykje med
laksefisket. Før i tida hang båten oppe på loftet i
Åkre-huset i Ullahammaren. Den vart seinare sett ned
i løa, og det var vel der den vart litt ramponert. Likevel
er det eit klenodium som vitnar om korleis det var å bu og leve
på Ulla fyr den tida.
Foto:
Knut
Hallvard
Ulla - 2005
